musical

:: Lord musicalu, czyli Andrew Lloyd Webber Artykuł dodany przez: ivellios (2004-09-17 21:11:46) <!-- NL2BR true //-->Autor: <b>Roman PawÂłowski</b> <br /> <br /><b>NazywajÂą go Puccinim nowoczesnego teatru muzycznego. SkomponowaÂł muzykĂŞ do najwiĂŞkszych przebojĂłw musicalowych, takich jak "Jesus Christ Superstar" i "UpiĂłr w operze". 9 stycznia w warszawskiej Romie odbĂŞdzie siĂŞ polska prapremiera jego najsÂłynniejszego musicalu "Koty"</b> <br /> <br />PoczÂątkowo "Koty" istniaÂły jako zbiĂłr piosenek, ktĂłre Webber planowaÂł nagraĂŚ dla telewizji. Latem 1980 roku wykonaÂł kilka z nich na festiwalu w Sydmonton, gdzie usÂłyszaÂła je wdowa po poecie, Valery Eliot. Piosenki tak siĂŞ jej spodobaÂły, Âże przesÂłaÂła kompozytorowi kilka niepublikowanych wierszy Eliota o nieszczĂŞÂśliwej kocicy imieniem Grizabella. To byÂł temat na historiĂŞ, ktĂłrej potrzebowaÂł musical. <br /> <br />Do wspó³pracy nad spektaklem Webber zaprosiÂł Trevora Nunna, wybitnego reÂżysera, wĂłwczas szefa Royal Shakespeare Company. Libretto, ktĂłre napisali, nie przypominaÂło tradycyjnych musicali, nie byÂło tam dialogĂłw ani tradycyjnej akcji. Przedstawienie wypeÂłniaÂły piosenki, w ktĂłrych przedstawiaÂły siĂŞ kolejne koty z miejskiego Âśmietnika o dziwnych imionach: Old Deuteronomy, Jennyanydots, Mr. Mistoffelees, Rum Tum Tugger, Skimbleshanks i Griddlebone. G³ównÂą bohaterkÂą wieczoru zostaÂła Grizabella, stara kocica, ktĂłra przed odejÂściem do kociego nieba Âśpiewa piosenkĂŞ "Memory" do s³ów Trevora Nunna. Ta nostalgiczna melodia staÂła siĂŞ przebojem, do dziÂś nagrano jÂą w prawie dwustu ró¿nych wykonaniach. A scena finaÂłowa, w ktĂłrej Grizabella wjeÂżdÂżaÂła do teatralnego nieba na hydraulicznym podnoÂśniku, co wieczĂłr przez 21 lat zapieraÂła widzom dech w piersiach. <br /> <br /><center><img src="photos/1.jpg"> <br /><b>PrĂłba w Teatrze Roma</b></center> <br /> <br /> Frank Rich jest Âłagodny jak baranek, a John Napier buduje najcenniejszy Âśmietnik w historii teatru <br /> <br />11 maja 1981 roku wieczorem teatr New London powoli zapeÂłniaÂł siĂŞ publicznoÂściÂą. Tego dnia miaÂła siĂŞ odbyĂŚ dÂługo zapowiadana premiera "KotĂłw", nowego musicalu Andrew Lloyda Webbera opartego na poezji Thomasa Stearnsa Eliota. Na chwilĂŞ przed rozpoczĂŞciem widownia teatru wyglÂądaÂła jak gigantyczny Âśmietnik oglÂądany z perspektywy kota. WzdÂłuÂż Âścian piĂŞtrzyÂły siĂŞ gĂłry sztucznie powiĂŞkszonych Âśmieci, puszki po coca-coli wielkoÂści beczek, stare opony wielkoÂści kó³ od boeinga, zardzewiaÂłe wraki samochodĂłw wielkie jak okrĂŞty. Ale prawdziwa zabawa zaczĂŞÂła siĂŞ dopiero po zgaszeniu ÂświateÂł. Najpierw w ciemnoÂści bÂłysnĂŞÂło kilkanaÂście par kocich oczu, potem z kÂątĂłw gigantycznego Âśmietnika zaczĂŞÂły wyÂłaniaĂŚ siĂŞ dziwne postaci obroÂśniĂŞte gĂŞstym futrem, z dÂługimi ogonami i spiczastymi uszami. W Âświetle reflektora skradaÂły siĂŞ w stronĂŞ widzĂłw, porywaÂły dzieciom torby z popcornem i rzucaÂły widowni w twarze, prychajÂąc i miauczÂąc. <br /> <br />Tak przy wtĂłrze kociej muzyki rodziÂła siĂŞ najwiĂŞksza musicalowa legenda. "Koty", ktĂłre opanowaÂły tego wieczoru Londyn, w nastĂŞpnym roku wdarÂły siĂŞ na Broadway, gdzie w teatrze Winter Garden zbudowano replikĂŞ londyĂąskiego Âśmietnika. Po premierze znany z morderczych opinii krytyk "New York Timesa" Frank Rich pisaÂł z nadzwyczajnÂą dla siebie ÂłagodnoÂściÂą: "Webber wierzy w czystÂą teatralnÂą magiĂŞ. Przenosi publicznoœÌ w krainĂŞ fantazji, ktĂłra istnieje jedynie w teatrze, i to coraz rzadziej w naszych czasach". I dodawaÂł proroczo, Âże spektakl utrzyma siĂŞ dÂługo na Broadwayu. <br /> <br />Proroctwo krytyka speÂłniÂło siĂŞ - musical "Koty" zagrano prawie 7,5 tysiÂąca razy. JuÂż w 1997 roku przeÂścign¹³ najwiĂŞkszy hit amerykaĂąskiego teatru muzycznego "A Chorus Line", ktĂłry grano "tylko" lat 15. ZszedÂł z afisza po 18 latach, we wrzeÂśniu 2000 roku. "Jest mi smutno, Âże >Koty <br /> <br />W Londynie musical utrzymaÂł siĂŞ dÂłuÂżej: grano go 21 lat, po raz ostatni w maju 2002 roku. OtrzymaÂł siedem prestiÂżowych Tony Awards jednÂą przyznano poÂśmiertnie zmarÂłemu w 1965 roku T.S. Eliotowi za jego poetycki wkÂład w przedstawienie. ByÂł to zarazem najwiĂŞkszy sukces finansowy w historii teatru muzycznego. W samym Nowym Jorku sprzedano bilety za 380 milionĂłw dolarĂłw. ÂŚmietnik zbudowany przez scenografa Johna Napiera okazaÂł siĂŞ kurÂą znoszÂącÂą zÂłote jajka. <br /> <br />Kompozytor zastawia dom, a kocica Grizabella idzie do nieba <br /> <br />A przecieÂż kiedy Webber pod koniec lat 70. zaczynaÂł pracĂŞ nad "Kotami", nic nie zapowiadaÂło sukcesu. MiaÂł wtedy 32 lata i reputacjĂŞ nowatora w Âświecie musicalu. <br /> <br />NapisaÂł rock-operĂŞ "Jesus Christ Superstar", w ktĂłrej jako Jezus zaÂśpiewaÂł wokalista zespoÂłu Deep Purple Ian Gillan (1971). Jako pierwszy wykorzystaÂł autentyczne zdarzenia z historii najnowszej - w "Evicie" (1978). Ale pomysÂł, aby przenieœÌ na scenĂŞ wiersze z ksi¹¿eczki dla dzieci zatytuÂłowanej "Old Possum's Book of Practical Cats" wydawaÂł siĂŞ karkoÂłomny nawet zwolennikom jego twĂłrczoÂści. - MieliÂśmy wszystkich przeciw sobie, Âżaden inwestor nie chciaÂł daĂŚ nam pieniĂŞdzy - wspominaÂł póŸniej Webber. Aby zabezpieczyĂŚ finansowo produkcjĂŞ, zastawiÂł wÂłasny dom. <br /> <br /><center><img src="photos/2.jpg"> <br /><b>PrĂłba w Teatrze Roma</b></center> <br /> <br />o sprawiÂło, Âże ten niesceniczny materiaÂł podbiÂł miliony widzĂłw od Ameryki po AzjĂŞ i AustraliĂŞ? Muzyka ³¹czÂąca nowoczesne brzmienie orkiestry z tradycyjnÂą melodykÂą? Nostalgia opowieÂści o przemijaniu? Spektakularne widowisko? Charakteryzacja zmieniajÂąca ludzi w koty i choreografia oparta na kociej dynamice i ekspresji? <br /> <br />Nad odpowiedziÂą gÂłowiÂą siĂŞ do dziÂś producenci, ktĂłrzy pragnÂą powtĂłrzyĂŚ sukces "KotĂłw". Jedno jest pewne - musical Webbera otworzyÂł nowy rozdziaÂł w historii tego gatunku. UtorowaÂł drogĂŞ wielkim widowiskom opartym na pierwowzorach literackich, takim jak "NĂŞdznicy" wedÂług Victora Hugo, "UpiĂłr w operze" wedÂług powieÂści Gastona Leroux czy nawiÂązujÂący do "Madame Butterfly" musical "Miss Saigon". <br /> <br />Webber odebraÂł takÂże pierwszeĂąstwo Amerykanom na musicalowej scenie - pod koniec lat 80. umieÂściÂł na afiszu West Endu i Broadwayu jednoczeÂśnie aÂż trzy musicale: "Cats", "EvitĂŞ" i "Starlight Express". <br /> <br />Kiedy w 1992 roku krĂłlowa ElÂżbieta przyznawaÂła kompozytorowi szlachectwo, a piĂŞĂŚ lat póŸniej powoÂłaÂła go do Izby LordĂłw, prasa pisaÂła, Âże Lord Lloyd Webber of Sydmonton jest narodowym bogactwem Zjednoczonego KrĂłlestwa. I nie byÂło w tym okreÂśleniu duÂżej przesady. ZwÂłaszcza jeÂśli braÂło siĂŞ pod uwagĂŞ morderczo wysokie, siĂŞgajÂące 80 procent podatki za rzÂądĂłw Margaret Thatcher. <br /> <br />Andrew i Tim zakÂładajÂą spó³kĂŞ, a biblijny JĂłzef taĂączy rock'n'rolla <br /> <br />Kiedy pod koniec lat 60. 17-letni Brytyjczyk pisaÂł swĂłj pierwszy dramat muzyczny ("The Likes of Us"), na West Endzie brzmiaÂła muzyka amerykaĂąskich kompozytorĂłw: Leonarda Bernsteina, Stephena Sondheima, Irvinga Berlina, Gilberta i Sullivana. Widzowie mogli wybieraĂŚ miĂŞdzy "My Fair Lady", "Skrzypkiem na dachu" a "Hello, Dolly", spektaklami przeniesionymi z Broadwayu. Brytyjskich musicali prawie nie byÂło na scenie. <br /> <br />- Kiedy zaczynaÂłem pracowaĂŚ na scenie, nikt nie wierzyÂł w musicale. MĂłwiono, Âże jest to stara forma i Âżeby odnieœÌ sukces, trzeba byĂŚ co najmniej Beatlesami albo Elvisem Presleyem - wspominaÂł póŸniej Webber. <br /> <br />Jego rodzina byÂła bez reszty oddana muzyce - ojciec, organista i kompozytor, wykÂładaÂł w Royal College of Music, matka byÂła wiolonczelistkÂą i profesorkÂą tej samej szkoÂły. Obaj z mÂłodszym bratem Julianem, ktĂłry poszedÂł w Âślady matki i zostaÂł wiolonczelistÂą, dorastali w atmosferze przepojonej kultem muzyki. <br /> <br />Andrew pierwszÂą piosenkĂŞ napisaÂł, kiedy miaÂł szeœÌ lat, a w wieku lat dziewiĂŞciu w piÂśmie "Nauczyciel Muzyki" opublikowaÂł pierwszÂą kompozycjĂŞ. PasjonowaÂł siĂŞ historiÂą architektury, ale pod wpÂływem swej ciotki Vi, teatromanki, zainteresowaÂł siĂŞ scenÂą. Razem chodzili na "My Fair Lady" i muzyczne filmy w rodzaju "South Pacific". W domu w South Kensington Andrew zbudowaÂł nawet maÂły teatr, dla ktĂłrego pisaÂł swoje pierwsze kawaÂłki. <br /> <br />Kiedy po skoĂączeniu prestiÂżowego college'u Westminster mÂłody Webber dostaÂł stypendium na uniwersytecie w Oksfordzie, wiedziaÂł doskonale, czego chce od Âżycia. ChciaÂł pisaĂŚ muzykĂŞ. BrakowaÂło mu tylko jednego: s³ów, rozgÂłosiÂł wiĂŞc wÂśrĂłd znajomych, Âże poszukuje librecisty. OdpowiedÂź nadeszÂła pocztÂą w kwietniu 1965 roku. Niejaki Tim Rice, 21-letni poczÂątkujÂący autor piosenek pop, pytaÂł uprzejmie, czy pan Webber nie spotkaÂłby siĂŞ z nim w celu omĂłwienia wspó³pracy. adres tego artykułu: /articles.php?id=4